«Отан оттан да ыстық!» тәрбие сағаты
 
 

Өтілетін күні: 08.12.2021 ж
 Өтілетін орны: Акт залы
 Сыныбы: 11 «ә»
 Мерзімі: 10³⁰
 
 

Мақсаты:Жас ұрпақты Отанын сүюге, еліміздің рәміздерін қастерлеуге, бай — қуатты ел екендігін мақтан етуге үйрету.
 а) білімділік: туған еліне, жеріне деген сүйіспеншілігін арттырып, махаббат сезімін ояту;
 ә) дамытушылық: Отанын, туған жерін қорғай білуге, халқымыздың талантты ақындарының өлеңдері мен ата — бабаларымыздың өнеге етіп қалдырған даналық сөздері арқылы оқушыларды ұлтжандылыққа, ата мекенін көздің қарашығындай сақтай білуге, патриоттық сезімге тәрбиелеу;
 б) тәрбиелік: Ойларын жүйелі түрде жеткізе білу, шығармашылықпен жұмыс жасап, мәнерлеп өлең оқып, мағынасын түсіне білу дағдыларын дамыту.
 Көрнекілігі: Елбасы суреті, Қазақстан Республикасының картасы, рәміздер, авторларының суреттері, қанатты сөздер, гүлдер.
 Әдісі: сұрақ — жауап, әңгімелеу, түсіндірмелі, көрнекілік
 Формасы: тәрбие сағаты
 Тәрбие үрдісі: Азаматтық, патриоттық және полимәдениеттік тәрбие беру.
 Барысы:  Ұйымдастыру кезеңі.
 1.Әнұран: «Менің Қазақстаным!»
 2.Хор: «Жойылсын жалғыз сөз «соғыс» деген»
 3.Майдангерлерді еске алу.
 4. Би: «Қуаныш»
 5. Баяндама: «Ешкім де,ешқашан да ұмытылмайды!».
 6. Ән: «Қазақстаным - -Ұлы Отаным-ай!».
 7.Әдеби монтаж.
 8. Ән: «Қазақпын». 
 9. Көрініс: «Соғыс қасіреті»
 10.Би: «Lento» Батырбек Ақниет,Кенжебек Қарақат,Бақсейіл Ұлбосын
 11.Ән: «Шығыстың  қос жұлдызы»
 12. Ән: «Самға».Қалықұл Жібек
 13.Мақал -мәтел
 14.Би: «Du  Dahsni»
 15. Ән: «Жаңа ғасыр»
 16.Флешмоб
 17.Қорытынды
 
 Жүргізушілер: Қалман Альбина, Айтжан Ерасыл.
 Әнұран: «Менің Қазақстаным!»
 1 - жүргізуші: Құрметті ұстаздар мен оқушылар!
 2 - жүргізуші: Di a tichas and puipls !
 1 - жүргізуші: Ұлы Жеңіс мерекесі құтты болсын! Бүгінгі  7 «ә»  сынып оқушыларының ұйымдастыруымен өткелі отырған «Отан оттан да ыстық!» тақырыбындағы   тәрбие  сағатын ашық деп жариялауға рұқсат етіңіздер!
 2 - жүргізуші: 7- мамыр Отан қорғаушылар күні, 9-мамыр -  Жеңіс күні – екеуі де үлкен мейрам! Әсіресе, бұл мерекелер  екінші дүниежүзілік соғыстың бар ауыртпалығын өз мойнымен көтеріп, Отан үшін от кешіп, соғыстың қанға бөккен даласында қайсарлықпен шайқасқан, Жеңістің туын желбіреткен, Ұлы Отан соғысының ардагерлері үшін,кешегі 1986 жылы   тәуелсіздік  жолында жанталасқан қайратты желтоқсаншылар үшін өз орны бар ерекше мейрам.
 Хор: «Жойылсын жалғыз сөз «соғыс» деген»

 1 - жүргізуші:
 Отан дейміз от жаққан жерімізді,
 Отан дейміз өсірген елімізді.
 Отан дейміз туған жер, атамекен-
 Биік тау, орман, тоғай, көлімізді.
         Бүгінгі мерекелік шара тәуелсіз  Қазақстанның қалыптасуы  үшін жан қиған аталарымыз бен әкелеріміздің, мәңгі жас болып, жадымызда сақталған жауынгерлер мен офицерлер рухына, бейбіт кезеңде дүниеден өткен ардагерлерге, бүгінде ортамызда жүрген Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің құрметіне арналады.
 2 - жүргізуші: 
         Аз емес зар жылаған, егілген жан,
         Аз емес өшкен өмір, төгілген қан.
         Кеудеге зілді қасірет салды соғыс.
         Қирады талай арман көңілге алған.
        Ұлы Отан соғысына қатысқан барлық   бауырлас  жауынгерлерге,яғни, осы бейбіт өмірге жете алмаған, ерлікпен қаза тапқан ағаларымыз бен апаларымыздың рухына бас иеміз.Жеңіс туын желбіретуде қан кешіп, кеудесін оққа тосқан боздақтарымызға құрметпен бас ие отырып, бір сәт үнсіздікпен еске алайық (1 минут үнсіздік).
 1 - жүргізуші: Қазақ биі  «Қуаныш». Орындайтындар,сыныбымыздың бір топ қыздары.
 2 - жүргізуші: «Ешкім де,ешқашан да ұмытылмайды!».Баяндама (Көшербай Ботакөз).

      Фашистік Германия 1941 жылы 22 маусымда соғыс жарияламастан, тұтқиылдан КСРО-ға шабуыл жасады. Кеңес Одағының Ұлы Отан соғысы басталды.Тарихта Ұлы Отан соғысындай қасіретті соғыс болған емес. Соғыста 27 миллионнан астам кеңес адамы қаза тапты. Соның ішінде 410 мыңы қазақстандықтар болатын.Фашистік Германия Кеңес Одағының астанасы – Мәскеуді бірнеше апта ішінде басып аламыз деп жоспарлады. Бірақ Мәскеу түбіндегі шайқаста Қызыл армия ентелеп келе жатқан фашист басқыншыларын тоқтатып, өздері қарсы шабуылға шықты. Бұл жеңісте қазақстандықтардың үлесі зор болды. 1941 жылы Алматыда генерал   И. В. Панфилов 316-атқыштар дивизиясын жасайды. Осы дивизияны 28 панфиловшы-батырлары Мәскеу қаласын қорғауда өшпес ерлік көрсетті.Волоколомск жолын қорғаған 28 панфиловшының 22-сі қазақстандықтар еді. Мәскеу түбіндегі шайқаста 316-атқыштар дивизиясы ( кейін 9-гвардиялық атқыштар дивизиясы) командирі, Кеңес Одағының Батыры Бауыржан Момышұлы болған. 
       Сонымен қатар Төлеген Тоқтаров, Мәлік Ғабдуллин, Нұркен Әбдіров, Сұлтан Баймағамбетов,Мәншүк Мәметова,Әлия  Молдағұлова т.б. есімі  ел есінде.
       1986 жылы  желтоқсанның   17-18-і күні  көтерілістің  арқасында 1991 жылы еліміз  өз алдына   егемендік алып,тұңғыш   президентіміз сайланды.Бұл қазақтың басы   бірігіп, жұдырықтай  жұмылған  әрі бақытты,әрі қайғылы  күні еді.Кейбір ақпарат бойынша қазақстанның тәуелсіздігі үшін  23 қыз  бала мен   75 баланың өмірі қиылғандығы   туралы мәліметтер бар.Соның ішінде ерлікпен жан қиған боздақтарымыз Қайрат Рысқұлбеков, Ләззат Асанова,Сәбира,Ербол,Түгелбай Тәшенов,Қайыргелді Күзембаев, Жамбылбек Тайжұмаев,Ертай Көпесбаев т.б.  еске   алмау  мүмкін емес.Оларға  «ұлтшыл» деген айып тақты.Негізі  олардың   мақсаты  Қазақстанның ел болып қалыптасуына қазақ азаматының басшылыққа   отырғанын қалап,осы мәселе жайлы өз ойларын білдірмек еді... Бірақ  солақай саясаттың кесірінен  қырғынға ұшырап,жапа шекті.Десек те,бұл  кісілердің есімі  ел есінде,«Ешкім де,ешқашан да ұмытылмайды!».
 1 - жүргізуші: Ән: «Қазақстаным - -Ұлы Отаным-ай!». Орындайтын, Айтжан Ерасыл.
 2 - жүргізуші:
 Жатыр алып жарты дүние әлемін.
 Бұл далада атам қолға ту алған.
 Бұл даланы анам жаспен суарған.
 Бұл далаға жылап келіп қуанғам.
 Бұл далада өскен жанда жоқ арман!  (Әдеби монтаж).
 1-оқушы
 Отан — жерім, Отан — суым,
 Отан — қуат, нәр береді.
 Отан — ұран, Отан — туым,
 Отан мәңгі гүлденеді.
 
 Отан деген — Атамекен,
 Отан деген — туған жер.
 Отан — ана, Отан — пана,
 Қазақстан — туған ел!
 2-оқушы
 Сүйемін мен Отанымды,
 Гүл жайнаған жерімді.
 Сүйемін мен ата — анамды,
 Мені өсірген елімді.
 
 Отанды біз Атамекен,
 Деп аялап айтамыз.
 Өйткені оны мекен еткен
 Бабамыз бен атамыз.
 3-оқушы
 Отанды жас — кәріміз де,
 Туған жер деп сүйеміз.
 Өйткені онда бәріміз де,
 Туып, өмір сүреміз.
 
 Отан — менің өзегім,
 Қиының болса төземін.
 Алдағы бақыт шақтарды,
 Жүрегіммен сеземін.
 4-оқушы
 Отаным — менің өзегім,
 Қырыңды шарлап, кеземін.
 Білу керек әр ұрпақ,
 Бес саусақтай өз елін.
 
 Отаным — мәңгі қорғаным,
 Қалаймын бақыт қонғанын.
 Сүйемін және сондықтан,
 Өзенін, көлін, орманын.
 5-оқушы
 Бақытты боп жүргенім,
 Сенің арқаң, Ұлы Отан.
 Елім менің тірегім,
 Құшағыңда гүл атам.
 Ата, Әжем, Әкем, анам —
 Төртеуі де «Отан!» маған
 Төртеуі де «Ботам» дейді
 «Ер азамат атан!» дейді
 Мақтанамын Отаныммен,
 Отаныма «Ботамын»мен.
 6-оқушы
 Сарқылмайтын қуатым,
 Тірегімсің сен, Отан!
 Мәңгі соғып тұратын,
 Жүрегімсің, сен Отан!
 
 Біз жас ұлан — Отан ана өркені
 Үміт артқан болашағы, ертеңі.
 Туған елдің даңқын көкке өрлетіп,
 Гүлге бөлеп жасартамыз өлкені.
 7-оқушы
 Отан дейміз от жаққан жерімізді,
 Отан дейміз өсірген елімізді
 Отан дейміз туған жер, атамекен
 Биік тау, орман, тоғай көлімізді
 8-оқушы
 Отан дейміз кең — байтақ астананы,
 Жасыл жайлау, жаңа жол, жас қаланы.
 Отанның шеті де жоқ, шегі де жоқ
 Ол бірақ өз үйіңнен басталады.
 9-оқушы
 Қазақстан — көк байрақты ел едің,
 Сен дегенде лүпілдейді жүрегім.
 Өзің менің мақтанышым, тірегім,
 Өзің менің қуанышым, бақытым
 10-оқушы
 Қыран құсым көк аспанда самғасын,
 Желбіресін көк байрағың сан ғасыр!
 Жас ұландар, берік ұста туыңды,
 Жарқыратып туған елдің таңбасын.
 2 - жүргізуші:
Биік, биік таулары бар,
 Орманы бар, көлі бар.
 Кең даласы құлпырған,
 Отанымыз Қазақстан!
 Ән: «Қазақпын».Орындайтын  Батырбек Мерей
 1 - жүргізуші:
          Аз емес зар жылаған, егілген жан,
          Аз емес өшкен өмір, төгілген қан.
          Кеудеге зілді қасірет салды соғыс.
          Қирады талай арман көңілге алған
 Көрініс: «Соғыс  қасіреті»   (күй   ойнап тұрады)
 Видеоролик:  «Қайсар қазақ елі!»
 Немересі: Әже,әже! Бүгін менен   бақытты адам жоқ.Жаңа  өмірдің баспалдағын  дәрігер болып аттағым келеді (әжесін құшақтайды).
 Әжесі:Талабыңа нұр жаусын,арманың жет балам! ( маңдайынан  сүйіп,қасына   отырғызады.Әкесі жымиып,пышақ қайрап отырады,келіні  ыдыс алып келе жатып радиодан  хабар   тыңдап тұрып қалады).
 Радио:Тыңдаңыздар!Тыңдаңыздар!  Сөйлеп тұрған Москва.Бүгін  таңертеңгі   сағат 4-тте Германия мен Совет Одағының   арасында шабуыл  жасамау  туралы шартты   неміс фашисттері  опасыздықпен бұзып,біздің еліміздің территориясына   басып кірді. (келінінің қолындағы  ыдыс түсіп кетіп,бетін басып жылап отыра  кетеді,барлығы мұңлы)
 Немересі:  Аттан!Аттан  әке,жолыңнан кешігесің,
                     Неге  бізге   үнсіз қарап  тесілесің.
                     Кеудесінде  жаны   бар пақырларың,
                     Тауып  жейді сенсіз де  несібесін (әкесін құшақтап жылайды)
 Әкесі: (баласын  құшақтайды)
                     Тыңда  балам,тыңда күнім,
                      Болуға жара  қолқанат.
                      Кәрі  анам,мына   үйің,
                      Барлығы  саған    аманат.
 Әжесі: Оралсын аман жеріне,
              Көріссін туған елімен.
              Келін-ау көздей  қалтаға,
              Бір  уыс   топырақ салып бер.
 Келін: (орамалға  түйілген тпырақты  әкеледі)
              Кебін  киген   келеді,
              Кебенек киген өледі.
              Үлкен үйден  дәм татса,
               Кешікпей  дейді келеді.Дәм  татып алыңыз көке. (Әжесі қолындағы наннан  бір  үзімін   бөліп ұлының аузына  салады да,барлығы артынан  жылап   қол бұлғап қалады)
 2 - жүргізуші:
            Бейбітшілік болса,Бейбітшілік болса.
            Алаулап гүл тұрады, Үйлер де құламайды,
            Туған жер құлпырады, Ешкім де жыламайды,
            Бейбітшілік болса! Бейбітшілік болса!
            Түрленіп бақша, бағы, Балалар болады аман,
            Тірлік те жақсарады, Аналар болады аман,
            Бейбітшілік болса! Бейбітшілік болса!
 Би: «Lento» Батырбек Ақниет,Кенжебек Қарақат,Бақсейіл Ұлбосын
 Ән: «Шығыстың  қос жұлдызы» Бақсейілова Ұлбосыннның орындауында
 1 - жүргізуші: Туған жерін сүймейтін адам жоқ. Олай болса, туған жер туралы қандай мақал — мәтелдер біледі екенбіз? Мақалды жалғастырыңыздар:

Туған жер — тұғырың (Туған ел — қыдырың.)

Туған жердің күні де ыстық, (түні де ыстық).

Туған жер –( алтын бесік).

Туған жердің (топырағы да) ыстық.

Өзге елде сұлтан болғанша, (өз еліңде ұлтан бол!)
 Туған жердей жер болмас,(туған елдей ел болмас).
  Туған жер - (алтын бесік).
 Батыр ел үшін туады,(ел үшін өледі.).
 Отан үшін отқа түс,(күймейсің).
 Отан оттан да (ыстық).
 Отансыз адам -(ормансыз бұлбұл).
 Бейбіт елде,(береке бар). 
 2 - жүргізуші: Ән: «Самға».Қалықұл Жібек
 1 - жүргізуші : Күн нұрына алақанды созайын,
                            Жүрегіме басып ұстай алайын.
                            Нәзік, әрі жылы, әрі мейірімді,                           
                            Сонда көркем  болып кетер жан-жағым.
 Би:   «Dy Dashni»  Батырбек Мерей, КенжебекҚарақат,Қалықұл Жібек 
 2 - жүргізуші: Отан дегеніміз — адамның туып өскен жері, туған — туысқандарымен, жақындарымен бірге тұратын ата мекені.
 Қазақ елінде тұратын адамдардың Отаны — Қазақстан Республикасы.
 Қазақстан — Туымен тұғырлы,Елтаңбасымен еңселі, Әнұранымен айбатты.
 1992 жылы 4 маусымда жаңа мемлекеттік рәміздер — Елтаңба, Ту бекітілді. Міне, бүгінгі таңда Қазақстан өз алдына Тәуелсіз мемлекет. Біздің өзіміздің Туымыз, Елтаңбамыз, Әнұранымыз бар. Егеменді Қазақстанбыз!
 Хор: «Жаңа ғасыр»
 1 - жүргізуші:
      Қазақстан — сен заңғар биіксің, кеңсің. Біздің жанымыз өзіңе деген мақтанышқа бөленген. Біз сенің атыңды жер бетіне жар салар перзентіңбіз, тәуелсіздікті мықтап қолға ұстайтын балаңбыз!
      Біз — тәуелсіз қазақ елінің ең жас жеткіншектеріміз. Сондықтан өз жерімізді, өз елімізді, әкелеріміз бен аталарымыз сияқты қадірлеуге, сүюге, қорғауға тиісті екенімізді естен шығармайық дегім келеді.
       Ұстаздар, ата — аналар, оқушылар сіздерге көп — көп рахмет. Сау болыңыздар!
 Мұғалім сөзі:
 Біз бүгі    «Отан оттан да ыстық!»   тақырыбындағы тәрбие сағатында  өз мақсатымызға жеттік деп ойлаймын.Қорытындылай келгенде:
 — Біздің Отанымыз қалай аталады екен?
 — Қазақстан
 — Қазақстан жері қандай?
 — Қазақстан жері үлкен, әдемі, әрі бай.
 — Қазақстанның  жер  көлемі қандай?
 — Батыстан шығысқа қарай 300 000 шақырымға, солтүстіктен оңтүстікке қарай 1700 шақырымға созылып жатыр.
 — Біздің еліміз қандай  ел?
 — Қазақстан жерінің кеңдігімен қатар, табиғи байлығы да мол мемлекет. Өріс толы малы, тайдай тулаған балығы, теңіздей толқыған егіні, дала толы аң — құсы, таусылмас кен байлығы да жеткілікті,бауырмал да кеңпейіл ел.
 Флешмоб.

               Дайындаған:                        М.Ордабаева

1.Немересі: Әже,әже! Бүгін менен  бақытты адам жоқ.Жаңа  өмірдің баспалдағын  дәрігер болып аттағым келеді (әжесін құшақтайды).
 
 

 2.Әжесі:Талабыңа нұр жаусын,арманың жет балам! ( маңдайынан  сүйіп,қасына   отырғызады.Әкесі жымиып,пышақ қайрап отырады,келіні  ыдыс алып келе жатып радиодан  хабар   тыңдап тұрып қалады).
 
 

 3.Радио:Тыңдаңыздар!Тыңдаңыздар!  Сөйлеп тұрған Москва.Бүгін  таңертеңгі  сағат 4-тте Германия мен Совет Одағының  арасында шабуыл  жасамау   туралы шартты  неміс фашисттері  опасыздықпен бұзып,біздің еліміздің территориясына  басып кірді. (келінінің қолындағы  ыдыс түсіп кетіп,бетін басып жылап отыра  кетеді,барлығы мұңлы)

 4.Немересі:  Аттан!Аттан  әке,жолыңнан кешігесің,
                     Неге  бізге   үнсіз қарап  тесілесің.
                     Кеудесінде  жаны   бар пақырларың,
                     Тауып  жейді сенсіз де  несібесін (әкесін құшақтап жылайды)

 5.Әкесі: (баласын  құшақтайды)
                     Тыңда  балам,тыңда күнім,
                      Болуға жара  қолқанат.
                      Кәрі  анам,мына   үйің,
                      Барлығы  саған    аманат.
 6.Әжесі: Оралсын аман жеріне,
              Көріссін туған елімен.
              Келін-ау көздей  қалтаға,
              Бір  уыс   топырақ салып бер.

 7.Келін: (орамалға  түйілген тпырақты  әкеледі)
              Кебін  киген   келеді,
              Кебенек киген өледі.
              Үлкен үйден  дәм татса,
               Кешікпей  дейді келеді.Дәм  татып алыңыз көке. (Әжесі қолындағы наннан  бір  үзімін   бөліп ұлының аузына  салады да,барлығы артынан  жылап   қол бұлғап қалады)
 
 

1-оқушы  Рамазан
 Отан — жерім, Отан — суым,
 Отан — қуат, нәр береді.
 Отан — ұран, Отан — туым,
 Отан мәңгі гүлденеді.
 
 Отан деген — Атамекен,
 Отан деген — туған жер.
 Отан — ана, Отан — пана,
 Қазақстан — туған ел!
 
 2-оқушы  Асылбек
 Сүйемін мен Отанымды,
 Гүл жайнаған жерімді.
 Сүйемін мен ата — анамды,
 Мені өсірген елімді.
 
 Отанды біз Атамекен,
 Деп аялап айтамыз.
 Өйткені оны мекен еткен
 Бабамыз бен атамыз.
 
 3-оқушы  Қыдырәлі
 Отанды жас — кәріміз де,
 Туған жер деп сүйеміз.
 Өйткені онда бәріміз де,
 Туып, өмір сүреміз.
 
 Отан — менің өзегім,
 Қиының болса төземін.
 Алдағы бақыт шақтарды,
 Жүрегіммен сеземін.
 
 4-оқушы  Досымжан
 Отаным — менің өзегім,
 Қырыңды шарлап, кеземін.
 Білу керек әр ұрпақ,
 Бес саусақтай өз елін.
 
 Отаным — мәңгі қорғаным,
 Қалаймын бақыт қонғанын.
 Сүйемін және сондықтан,
 Өзенін, көлін, орманын.
 
 5-оқушы   Димаш
 Бақытты боп жүргенім,
 Сенің арқаң, Ұлы Отан.
 Елім менің тірегім,
 Құшағыңда гүл атам.
 Ата, Әжем, Әкем, анам —
 Төртеуі де «Отан!» маған
 Төртеуі де «Ботам» дейді
 «Ер азамат атан!» дейді
 Мақтанамын Отаныммен,
 Отаныма «Ботамын»мен.
 
 

Туған жер — тұғырың, туған ел — қыдырың.
 
 

Туған жердің күні де ыстық, түні де ыстық
 
 

Туған жер – алтын бесік.
 
 

Туған жердің топырағы да ыстық.
 
 

Өзге елде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол!
 
 Туған жердей жер болмас,туған елдей ел болмас
 
  Туған жер - алтын бесік
 
 Батыр ел үшін туады,ел үшін өлед
 .
 Отан үшін отқа түс,күймейсің
 
 Отан оттан да ыстық

 
 
 Отан оттан да ыстық…

Тақырыбы: Отан оттан да ыстық…
 Мақсаты:. Балаларды 9 мамыр – жеңіс күні туралы түсінік беру, маңыздылығын түсіндіру, ҰОС батырларымен таныстыру
 2. Есте сақтау, түсіну, жаттау дағдыларын дамыту
 3.Аға ұрпақтың өсиетіне адал болуға және патриоттық сезімге тәрбиелеу. Балаларға Отанды сүюге, рәміздерін құрметтеуге, болашақ Отанды қорғауға баулу
 Сабақ түрі: жаңа сабақ
 Әдісі: топпен жұмыс, сұрақ-жауап, әңгімелеу, ой қозғау, қызығушылығын ояту
 Көрнекілігі: интерактивті тақта, парақшалар,
 Пәнаралық байланыс: ән сабағы
 Сабақ барысы
 1. Ұйымдастыру кезеңі
 2. Психологиялық дайындық. Оқушыларды орындарына тұрғызып, тақпақ айтқызу арқылы сабаққа назарларын аудару
 
 
 

Елімнің мақтанышы тақырыбына әңгімелесу// Слайд көрсету
 Бұл біздің ең қасиетті де қастерлі мерекеміз, Жеңіс күні 9 – мамыр – бүкіл дүниежүзі бойынша үлкен мейрам. Әсіресе, бұл мерекені екінші дүниежүзілік соғыстың бар ауыртпалығын өз мойнымен көтеріп, Отан үшін от кешіп, соғыстың қанға төккен даласында қайсарлықпен шайқасқан, Жеңістің туын желбіреткен, Ұлы Отан соғысының ардагерлері үшін ерекше мейрам.
 Аз емес зар жылаған, егілген жан,
 Аз емес өшкен өмір, төгілген қан.
 Кеудеге зілді қасірет салды соғыс.
 Қирады талай арман көңілге алған
 Ұлы Отан соғысына қатысқан: Бауыржан Момышұлы, Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Мәлік Ғабдуллин, Талғат Бигелдинов т. б. және де өз жерлестеріміз де бар.
 Ол кісілерге құрметпен бас иеміз. Ал осы бейбіт өмірге жете алмаған, ерлікпен қаза тапқан ағаларымыз бен апаларымыздың рухына бас иіп, еске алайық. Жеңіс туын желбіретуде қан кешіп, кеудесін оққа тосқан боздақтарымызды бір сәт үнсіздікпен еске алайық.
 (1 мин үнсіздік)
 Еліміз өз батырларын ешқашанда ұмытпайды. Олардың құрметіне ескерткіштер орнатылып, мұражайлар ашылған, мектеп ,көшелерге есімдері берілген.
 Ұлы Отан соғысында от пен оқтын ортасында жүріп, жерін жаудан тазартып, елін қорғаған қаһарман батыр-жазушымыз Бауыржан Момышұлына Астана төріне биіктігі 16 метр ескерткіш орнатылған.
 Ал Ақтөбе облысында Ұлы Отан соғысының ержүрек, қайсар батыр апамыз Әлия Молдағуловаға ескерткішін орнатты.
 Сергіту сәті: Жұмсақ қуыршақ пен жауынгер /Балалар бір сапқа тұрады. Жауынгер болып тік тұрып, бір сәт қимылсыз қатып қалады. Қуыршақ сияқты денелерін босатып, алға еңкейіп, қолдарын төмен салбыратып қояды. Қайта жауынгер болып тік тұрады/
 – С. Мұхамедкалиев «Пилотка» әңгімесі. Оқу. Талддау
 Ой толғау
 – 9 мамыр –қандай күн?
 – Жеңіс күні

Тақырыбы: «Ешкім де, ештеңе де ұмытылмайды» (Тәрбие сағаты) Мақсаты: Балаларға адамгершілікке, отанын сүюге, оны қорғауға баулу. Отанға деген сүйіспеншілігін арттыру. Оларға патриоттық тәрбие беру. Балаларды Ұлы Отан соғысымен, қазақстандықтардың ерлік істерімен таныстырып, ой - өрісін дамыту. Балаларды үлкен адамдарды сыйлай білуге, оларды қадірлеуге тәрбиелеу. Көрнекілігі: Ұлы Отан соғысы туралы кітаптар, гүлдер, шарлар, батырлардың суреттері, Ұлы Отан соғыс кезіндегі техникалар. Өтілу барысы: Сынып ішін безендіру. Музыка ойнап тұрады. «Әнұран» 2 - жүргізуші : - Иә, миллиондаған адамның өмірін жалмаған, әрі мерейін үстем еткен соғыс халық санасынан ұмтылған жоқ. Сол сұм соғысты көзімен көрген, көкірегімен түйіндеген ардагер ата, әжем еріміз ортамызда. ( Ардагерлерге сөз беріледі.) 1 - жүргізуші: - Сахнада Жас ұрпақтар монтаж «Ардагерлер» (Монтаждан кейін Жас ұрпақтар ардагерлерге галстук тағады.) Жас ұландар: - Ардагерлерге мың тағзым! Ән «Алия» орындайтын А.Қарлыбай. 2 - жүргізуші: Бұл жылдары жүрегі Отаным деп соққан әр азамат барынша күресе білді. Әрбір азамат өз Отанына деген антын орындап шықты. Олай болса сұрапыл соғыс және елін, жерін қорғаған майдангерлер туралы өлең жолдарын тыңдау үшін оқушыларға сөз берейік! 1-оқушы: «Майдангерлер» 2-оқушы: «Екеуін де көтерді ол» Ж.Молдағалиев 3-оқушы: «Мен соғысты жек көрем!» (Қ.Жұмағалиев) 4-оқушы: «Соғыс» Қ.Әбдіқадыров 5- оқушы: «Жеңіс күні» Т.Молдағалиев 6-оқушы. «Болмасын соғыс» 7-оқушы: «Сен құрметте оны» 2 - жүргізуші: Жабады дала төсін нала, қайғы, Шын қайғы жөн кәріге қарамайды, Қып-қызыл көлдің бетін сұңқылдаған Аққулар қанатымен сабалайды Би: «Катюша» 1 - жүргізуші: Ашу менен кек оятты ел намысын, Отан үшін жан пида болды үлкен сын. Ер азамат жауменен арпалысса, Әйелдер терін төкті майдан үшін Аналар қоштасқанда асылымен, Арулар қош айтысты ғашығымен Балалықтың базарын ерте жауып, Талай жұмыс істеді бала өркен. Үдетіп соғыс оты қайғы мұңды, Төрт жыл өтті, соғыс әлі бітпей қойды, Кемпір шал, әйел бала ауылдағы, Сеніммен күтуші еді Жеңіс тойды. Көрініс: «Тылда». Тылдағы қазақ қыздары мен әйелдерінің Жеңісті жақындату үшін жасалған еңбектері мен ерліктері туралы бейнеленеді. Ән: «Мен қазақ қыздарына қайран қалам!» 2 - жүргізуші: Соғыс... Сұрапыл соғыс қанша үйдің адамын ұрлады, қанша үйде оттар сөнді, қанша аналар ұрыс даласынан келген қаралы қағазға сенбей ұлдарын күтумен өмірден өтті, қаншама арулар жесір қалып, сәбилер жетімдіктің зарын тартты. Ән: «Соғыстан қайтқан солдаттар» 1 - жүргізуші: Батыр ұл есімдері ақталады Жыр болып жүректерде сақталады. Ғасырдан ғасырларға аңыз етіп, Ұрпағы мәңгі бақи мақтанады. 2 - жүргізуші: Бүгінгі күн – көптен күткен салтанатты күн, зымыраған уақыттың қанатында жеңістің міне 70-ші көктемі де келіп жетті. Ешкімде, ешнәрсе де ұмытылмақ емес. Бұл сөз өткенге емес, болашаққа арналған. Олай болса, Ұлы Жеңістің 71 жылдығында кездесейік. 1 - жүргізуші: Ұлы Жеңістің 70 жылдығына арналған салтанатты жиынымыз аяқталды. 2 - жүргізуші: Ардагерлерге мың тағзым! 1 - жүргізуші: Жеңістің туы мәңгі желбіресін! 2 - жүргізуші: Жер үстінің шуағы тарқамасын! 1 - жүргізуші: Жеңіс тойы мәңгі жасасын! Мерекелік бейбіт күнде кездескенше аман - сау болыңыздар!
 
 
   
 Тәрбие сағатының мақсаты: Қазақстан елі бойынша жинақтаған білімдерін, танымдық қабілеттерін арттыру. Сайыскерлердің ойлау, сөйлеу дағдыларын дамыту, өз ойын жеткізе білуге, ізденуге талпындыру.Туған жерін, Отанын қастерлеп сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: Презентация  , Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері, Ту, Елтаңба, Әнұраны, Н. Ә. Назарбаевтың портреті, мемлекеттік рәміздер, интерактивтік тақта.

Тәрбие сағатының формасы: сайыс-думан түрінде өткізілді.

Екі топ сайысқа қатысты:

«Тәуелсіздік» (топ басшысы  7 «А» сынып оқушысы Алдаберген Арайлым)

«Сұнкар» (топ басшысы  7 «Ә» сынып оқушысы Азамат Солдат).

Үйге  берілген тапсырма (топтын атын, ұранын және эмблема дайындап келу)

Сайыс 5 – кезеңнен  болды

1 - кезең. «Сұрақ - жауап» «Менің Отаным»

1.     Қазақстан қандай мемлекет? (Тәуелсіз)

2.     Что в переводе означает слова «Наурыз»? (новый день)

3.     Қазақстан тәуелсіздігін алғанжыл, күн?(16 желтоқсан 1991 ж.)

4.     Қазақстан Республикасының астанасы? (Астана)

5.        Ән ұранның бір шумағын айтып бер.

6.        Әнұранның авторы?  (сөзі:Ж. Нәжімеденов, Н. Назарбаев; әні: Ш. Қалдаяқов)

7.        Елтаңбаның авторы? (Ж. Мәмбаев, Шота Уәлиханов)

8.        Тудың авторы? (Ш. Ниязбеков)

9.        Аты әйгілі қазақ батырлары ната. (Қабанбай, Бөгенбай, Наурызбайт.б.)

10.        Абайдың сүйікті әжесі? (Зере)

Еліміздің оңтүстік астанасы /Алматы/

11.        Қазақстанның тұңғыш ғарышкері? (Тоқтар Әубәкіров)

12.    Қазақтың ұлттық аспаптары (домбыра,сыбызғы, қобыз, жетігент.б.)

13. Бие сүтіненжасалатынұлттықсусын (қымыз).

14.1993 жылы 15 қарашада болғантарихи оқиға /Валюта енгізілді/

15. Абылайханның шын есімі /Әбілмансұр/

16. Астана қаласының символы /Бәйтерек/

17.Елбасымыздың мамандығы /Инженер-металлург/

18.«Алтын адам» қайдан табылды? /Есік қаланың маңынан/

2 - кезең. «Анаграмманы шешу»

Артық сөзді табыңыз.
 
 

НАТО (Отан)
 
 

НАТСАҚЗАҚ (Қазақстан)
 
 

ТАІКП ( Кітап)
 
 

ТЕКЛЕМЕМ (Мемлекет)
 
 

Анаграмманы шешіңіз. Артық сөзді табыңыз.
 
 

ЗІМӘР (Рәміз)
 
 

ЗІСЛЕӘУТ (Тәуелсіз)
 
 

ПЕТЕКМ (Мектеп)
 
 

ДІМЕНЕГЕ (Егеменді)
 
 

3 - кезең. «Cөз құрастыру» сайысы.

«Тәуелсіздік»- Ту, ел, сіз, тәуелді, әу, әуелі, тік, ек, әл, әлсіз.
 
 

«Бесбармақ» - бармақ, бес, бар, ар, ақ, ес, мас, ас, бақ, бер. 
 
 

«Егемендік» - Егемен, еге, мен, ен, егін, ек, ем, емен, демі, енді.
 
 

4 - кезең. «Сандар сөйлейді»

5 - кезең. «Мақал – мәтелдер – сөздің мәйегі.

«Мақал - мәтел - сөздің мәйегі».
 
 

Әр бір кезеңде оқушылар белсенді қатысты және Қазақстан елі бойынша білімдерін, танымдық қабілеттерін көрсете алды.

Әр топ өздерін белсене көрсете отырып бирдей жеңіске жетті. Осы топтарды мадақтау қағазымен марапатталды, қатысқан оқушыларға сыйлықтар тапсырдық.

Тәрбие сағатының тақырыбы: Менің Отаным — Қазақстан
 
 

Өтілетін орны: информатика кабинеті
 Өтілетін   сыныбы: 6 а,ә
 Өтілетін күні: 30.11.21 жыл
 Уақыты: 10⁰⁰
 
 Жүргізуші: 11-сынып оқушысы  Ізтай Алтынай

Сайыс сабақтың  тақырыбы: «Үздік информатиктер»
 Сабақтың мақсаты: Оқушылардың пән бойынша   алған білімдерін шыңдау.Жаңа   технологияны  меңгерте  отырып, білімді  де   білікті,зерделі  ұрпақ тәрбиелеу.
 Көрнекілігі: плакат,шар,гүл, стикер т.б.
 Пәнаралық байланыс: бейнелеу,дүниетану,математика,сызу,қазақ тілі,ағылшын тілі  т.б.
 Түрі: Сайыс сабақ
 Әдісі: сұрақ-жауап
 Сайыс сабақтың барысы: 
 1.Ұйымдастыру (оқушыларды түгелдеу, сабаққа назарын аудару психологиялық ахуал)
 2. «Сәлем сөздің атасы» Таныстыру.
 3. «Құпия  сандық» Берілген  құрылғылардың суреттеріне қарап қызметін анықтауы тиіс.
 4. «Полиглот».Жұмбақтың  жауабын тауып,үш тілде (қазақ,орыс,ағылшын) айту керек.
 5. «Ғажайып төрттік».Берілген   төрт ұяшықтағы сұраққа  жауап беруі  тиіс.
 6.Сергіту  сәті: «Сақина  салмақ»   ойыны
 7. «Үздік оператор».Компьютерде Microsoft   Word  бағдарламасында  мәтін теру   сайысы.
 8. «Үздік  суретші».Жұмбақтың жауабын тауып, Paint  редакторында  суретін   салу  қажет.
     Бағдарламаның  барынша мүмкіндігін пайдалану ұсынылады.
 9. «Бәйге».Сұрақ-жауап бөлімі.
 10. «Кім жылдам?» .Берілген  сөзден  бірнеше   сөз құрау.
 11. Қорытынды.
     Құрметті  ұстаздар мен оқушылар! Бүгінгі  информатика пәні  бойынша 7 «а» және «ә» сынып  оқушыларының қатысуымен  ұйымдастырылып  отырған «Үздік информатиктер»  сайыс   сабағына  қош келіпсіздер! Сайыстың  мақсаты жаңа технологияны  меңгере отырып,болашақ өркендеген  еліміздің білімді  де   білікті  азаматы болу.
         Сайысқа   екі  топ  келіп отыр:   І-топ: «Зерделілер», ІІ-топ: «Қырандар».
 
 
Сайысты  бастамас сайыскерлерімізге сәттілік  тілеп,топтың ережесіне бағына отырып,уақыт   регламентін  сақтау  басты   міндет  екенін  айтқым келеді. Соныменсайыскерлердің  білімін   бағалау  үшін  әділ қазылар алқасын  сайлап алсақ (әділ  қазылар алқасын сайлау).Әрбір дұрыс жауапқа  5 ұпай беріледі.Алғашқы  кезең   «Сәлем  -сөздің атас»  деп аталады.Екі команда өздерін  таныстырып өтсе.
      Келесі кезең «Құпия  сандық» деп аталады.Мұнда  берілген   құрылғылардың суреттеріне қарап қызметін анықтауы тиіс:
             І топ:                                                               ІІ топ:
 1.принтер                                                                1 сканер
 2.блок                                                                     2.қатқыл диск
 3.пернетақта                                                           3.жүйелік блок
 4.монитор                                                               4.тышқан
           Ендігі кезең «Полиглот»  деп аталады,яғни, жұмбақтың  жауабын тауып   үш  тілде  айту   керек.Екі топқа  бірдей қойылады.Тек  қол көтеріп жауап бересіздер.
 1.Ұзынтұра Жалқаубек,
    Тұрмай ылғи жатады.
    Қозғала  қалса   артынан,
    Ешбір ізі қалмайды          ( бос орын,пробел,probel)
 2.Қағаз  бетінен алады,
     Бірден  компьютерге салады.    (сканер,мәтіналғы,scanner)
 3.Төртбұрышты әйнек,
     Тұнып тұрған әлек.       (монитор,монитор,screen немесе monitor)
 4.Өзі темір  жаны жоқ,
   Ақпаратты  сақтап,таратқан.
   Жұртты өзіне қаратқан     (жүйелік   блок,процессор,system unit)
 5.Компьютермен енеді,
     қағазға басып береді ( принтер, басып шығарғыш,printer)
 6.Бес атаның  балалары,
    Қыдырмашы біреуі.
    Бір күн бар да,бір күн жоқ,
    Соны есепке   алсақ,
    Ұзын   саны жүз жеті     (пернетақта,клавиатура,keyboard)
        Жарайсыздар,қошемет! «Ғажайып төрттік»  деп аталатын кезеңде әр топқа төрт  ұяшық  бойынша сұрақтар беріледі.Әр ұяшықтың жауабы 20 ұпайға тең. Ендеше бастаймыз:
                      І топ:                                                                              ІІ топ:
 1.Windows  сөзінің  қазақшасы   қалай?                        1. Paint қандай редактор?
                                                                  (терезе)                                 (сурет салуға арналған)
 2. Word Pad қандай  бағдарлама?                                  2.Алгоритмнің түрлерін ата.
                                           (жазуға  арналған)                           (сызықтық,тармақтық,циклдік)
 3.Алгоритм дегеніміз не?                                          3.Интернет дегеніміз не?
                             (реттелген  амалдар жиыны)                      (бүкіләлемдік  желілік байланыс)
 4.Тосын сый .                                                                  4.Тосын сый .
                                              (ән айту)                  (жаңылтпаш айту: кеше  неше сынды кесе)
        Осы тұста  сергіту сәтін  қолданып кішкене  ойымызды жинақтап алайық. «Сақина салмақ» ойыны.Мен екі  топ  мүшелерінің біріне  сақина   саламын.Соны  тапқан адамға 5  ұпай   берейік.
         «Үздік оператор» сайысы .Бұл  сайыста екі   топтан бір-бір оқушы  шығып, компьютерде Microsoft  Word Pad бағдарламасында  Ы.Алтынсариннің  бір шумақ өлеңін жазасыздар.Мәтіннің сүйкімділігіне, пішімделуіне,қатесіз   жазылуына,жылдамдығына   мән беріледі.Ендеше  бастаймыз.
        Ендігі кезек  суретшілерге де келіп жетті.«Үздік  суретші»   сайысында жұмбақтың жауабын тауып, Paint  редакторында   суретін  салу  қажет. Қай   топ  жауабын бірінші болып айтса ұпай  саны  артады.Бағдарламаның  барынша мүмкіндігін пайдалану ұсынылады. Уақыт 3 минут. Жұмбақ:
                           Тақиям  толған сөк,
                           Ерте  тұрсам дым да жоқ.            (жұлдыз)
 
    Ал,ендеше   «Бәйге» кезеңіне де келіп жеттік. Екі  топқа  8 сұрақтан беріледі.Ойлануға 3 секунд уақыт  беріледі. Егер тосылып қалған жағдайда келесі  сұрақты  оқимын.Бастаймын:
 І топ:
 1.Компьютердің  «миы»?
 2.Басып шығару  құрылғысы?
 3.Басқару құрылғысы?
 4.Компьютердің атасы?
 5.Флеш қандай  құрылғы?
 6.Пернетақта  неше  бөліктен тұрады?.
 7.Enter  пернесінің қызметі?
 8.Принтердің  неше  түрі бар?
 ІІ топ:
 1.Жүйелік блоктың қызметі не?
 2.Енгізу  құрылғыларын ата.
 3.Ақпаратты  экранға шығару құрылғысы қалай  аталады?
 4.Ақпараттың ұсыну  түрлерін ата.
 5.Қатқыл диск  қызметі?
 6.Интернет  дегеніміз не?
 7.Ақпараттың  өлшем  бірлігін ата.
 8.Caps Lock  пернесінің қызметін ата.
       Келесі  кезең  «Кім жылдам?»  деп аталады. Мұнда  берілген   сөзден  бірнеше  сөз құрау қажет. Уақыт 1 минут.Берілетін сөз:
ПРОГРАММАЛАНҒАНДЫҚТАН 
 ( топтық  талқылау)                                          (қорытындылау сәті)                 

           (қазылар алқасының мүшесі               (қазылар алқасы шешім шығаруда)
              Маханбет Сәния)
 
          Осымен бүгінгі сайыс  өз мәресіне жетті  деп ойлаймыз.Сайысқа  қатысып,өз   өнерлеріңізді орта   салып,белсенділік   көрсеткендеріңіз үшін рахмет.Қорытынды сөз  «Ғажайып информатика»  үйірмесінің жетекшісіне беріледі.Содан соң  әділ қазылар алқасының қорытынды  бағасына  кезек   береміз.Зейін қойып   тыңдағандарыңызға  рахмет!.
 
 

Дайындаған:Ордабаева М

                                                 Мектеп директоры: Б Байтұрсын

Ы Алтынсарин атындағы жалпы орта мектебінің

2017-2018 оқу жылындағы педагог-психологтың  аудодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу, жыныстық өмір және ерте жүктіліктің алдын алу мақсатында жасалынған іс-шарасы жоспары.

Мектеп педагог-психологы:                                М Әмірбек

Тәрбие ісі жөніндегі орынбасары:                      Н Оразгелді

Мектеп тәлімгері:                                                  Ж Жандарбек.

Ы Алтынсарин атындағы жалпы орта

мектебінің  2017-2018 оқу жылындағы

педагог-психолог Мейрам Әмірбектің

7- 11сынып оқушыларымен жүргізілетін

тақырыптық тренинг- сабақ,арт-терапия,әдістемелер жаттығулары

Ы Алтынсарин атындағы жалпы орта

мектебінің  2017-2018 оқу жылындағы

педагог-психолог Мейрам Әмірбектің

7- 11сынып оқушыларымен жүргізілетін

тақырыптық тренинг- сабақ,арт-терапия,әдістемелер жаттығулары.

Мақсаты: баланың эмоционалдық жағдайын анықтау, агрессияны анықтау.

1. «Піл» тесті  арт-терапия, әдістемелер
2. «Жыныстық өмір деген не және ерте жүктіліктің алдын алу» жас өспірім қыздарға арналған тренинг сабағы (психологиялық кеңес беру) (10-11кл қыз)
3. Бір қадам жасау көңілді! тренинг
4. «Менің көңіл –күйім» тренинг
5. Мен өмірге құштармын тренинг
6. «Өзім таңдаған өмір.....»тренинг
7. Жақсы қасиет жан азығы тренинг
8. Өзімнің қорқынышымды басқару тренинг
9. «Бізді ҰБТ күтіп тұр  тренинг сбақ
10. Кәсіби бағдар тренинг  (9-11)
11. «Күйзеліске-жол жоқ» ( жалпы медициналық терапия,түзету-дамыту жұмысы)

12.«Кактус» графикалық әдістемесі
 
 

Мінезгер: М.Әмірбек.

«Менің жанұям» әдістемесі
 
 Балаңыз сурет салып жатқанда, оны түзетуге не көмектесуге талпынбаңыз. Тек отбасы мүшелерін қандай ретпен салып жатқанын сырттай бақылап тұрыңыз. Сурет дайын болғанда, балаңыздан оның кейіпкерлерінің есімдерін сұраңыз.
 
 Реті бойынша. Үй ішіндегілердің пайда болу реттілігі балғын суретшінің оларға деген қатынасын көрсетеді. Әдетте балалар ең жақсы көретін жанды бірінші салады. Егер ол біреуді ұмытып кетсе, демек баланың ол адаммен қарым-қатынасы шиеленісті болуы мүмкін. Балалар әдетте өздерін суреттің ортасына орналастырады. Бұл оның ата-анасының өзін жақсы көретініне сенімділігін көрсетеді. Ал егер өзін салмаған болса, ол өзін жалғыз, әрі сүйкімсіз, керексіз сезінеді.
 
 Құрамы бойынша. Егер отбасылық суретте үй ішіндегілердің бірі болмаса, баладан оны неге салмағанын сұраңыз. Себебі бұл – ойлануға тұрарлықтай нәрсе.
 
 Көлемі бойынша. Салынып жатқан адамның баланың алдында беделі жоғары болған сайын, ол оны соғұрлым үлкен етіп бейнелейді. Өзін сүйкімсіз сезінетін не тасталған балалар өздерін кішкентай етіп, ал тым еркелер өздерін тым үлкен етіп кескіндеуі мүмкін.
 
 Арақашықтығы бойынша. Үйдің іші берекелі әрі тату болса, барлық кейіпкерлер бір-біріне тығыз орналасады. Ата-анасының қайсысына бала өзін жақынырақ салса, сол кісіге ол көбірек бауыр басқан. Отбасы мүшелері арасында салынған кез келген зат – олардың ара-қатынасындағы тосқауыл.
 
 

✅ Түсі бойынша. Бала өзі жақсы көретіннің бәрін жылы түстерге бояйды. Ерекше жақындығын ол ашық түстермен жеткізеді. Егер кімде-кімнің киімін көк түске бояса, демек сол адамның жанында бала өзін жайлы сезінеді. Егер жасыл түске бояса, ол кісіні бала құрметтейді және өзі үшін маңыздылығын білдіреді. Сары түс – ырықсыздық, қызыл – агрессия, қара түс – туысқандардың бірін қабылдамайтындығын білдіреді.
 
 ✅ Дене мүшелері бойынша. Егер бет-әлпетін анық салған болса, бұл ата-анасына деген махаббатын, олардың өзі үшін маңыздылығын білдіреді. Егер суреттің авторы өзінің бет-әлпетін айқындай түссе, өзінің келбетімен тамсаныс, сыртқы көрінісіне ерекше назар аударғандығы. Алайда 4 жасқа дейін мұндай суреттердің болуы қалыпты. Егер ата-анасының бірінің аузын үлкен етіп салса, демек, ол кісі балаға көбірек ескертулер жасауы мүмкін. Егер аузы мүлде жоқ болса немесе тым кіші болса, бұл кейіпкер өмірде өз сезімдерін көрсетпейді. Егер тістердің суреті салынса, бұл агрессияны блідіреді. Үлкен көзді кейіпкерлер әлденеден қорқады, ал кішкентай көзбен бір нәрсені жасырады. Ұзын қолдар, не олардың мүлдем жоқ болуы – адамның қатал екенін әрі балаға қысым көрсететінін білдіреді. Қысқа қолдар – ішкі әлсіздікті білдіреді. Ал егер бала суретте қолдарын көтеріп тұрса, оған көңіл бөлінбейді және ол өзіне назар аударғысы келеді.
 
 Балаңыз отбасылық қарым-қатынастағы осал тұстарды тауып қана қоймай, олардан құтылуға көмектесе алады. Егер оның салған суретінен ештеңе айыра алмай, әбден шатассаңыз, таза параққа оның «Мен қалайтын жанұя» тақырыбына сурет салуын сұраңыз. Сонда суреттен отбасының әрбір мүшесінің бақытты болуына не жетіспейтіндігін көресіз.
 
 
 

«Кактус» графикалық әдістемесі
 Мақсаты: баланың эмоционалдық жағдайын анықтау, агрессияны анықтау.
 «Кактус» әдістемесі үш жастан асқан балаларға арналған графикалық әдістеме.
 Диагностика аларда баланың алдына стандартты қағаз бен қара қарындаш беріледі. Мүмкіндік болса, «люшердің» түстерін қолдануға болады.
 Нұсқау: «Мына ақ қағаздың басына өзің қалағандай кактустың суретін сал.» Сұрақтар қойылады. Нәтижесін өңдегенде, көлеміне, орналасуына, санынына көңіл бөлу қажет.
 
 

Суретте баланың келесідей қасиеттері байқалуы мүмкін:
 1.Агрессия – Қатты салбырап тұрған инелер. Бір-біріне жақын орналасқан ұзын инелер, баладағы жоғары агрессивтілікті көрсетеді
 2.Импульсивтілік –сызықтарды қатты басу. 

3.Үлкен және парақтың ортасында салынған сурет- эгоцентризмді, лидерлікке ұмтылысты білдіреді.
 4.Өзіне деген сенімсіздік, тәуелділік –парақтың төмен жағына салынған кішкентай сурет.
 5.Өзін жариялау, көрсету және ашықтық – кактускағы қосымша шөптер, форманың анықтылығы.
 6.Жасырынушылық, сақтық – кактустың ішінде немесе сыртында салынған зигзаг.
 7.Оптимизм –«қуанышты кактус», яғни, ашық түстерді қолдану.
 8.Үрей – қара түстерді қолдану, іштегі штрихтар.
 9.Экстравертивтілік-Кактустағы басқа кактустармен, гүлдер.
 10.Интровертивтілік – Суретте, бір ғана кактус салынса.
 11.Үйдің қорғанысына ұмтылу – кактус ыдыста салынған болса.
 12.«Жалғыздық» сезіну – құмдағы кактус салынса.